مقدمه:

درخت عناب با آب وهوای روستای کلاته بالا بسیار سازگار است گواه این ادعا درخت عنابی با بیش از 300سال عمر می باشد  ولی به علت اینکه از درختچه زرشک بیشتر نیاز به آب دارد  از این رو کشاورزان مجبورند از کاشت آن صرف نظر کنند در صورتی که درخت عناب از نظر اقتصادی سود بیشتری نسبت به درختچه های زرشک دارد.

 عناب و خواص دارویی آن 

عناب درختي است خزان‌پذیر كه ارتفاع آن تا 10متر وگاها بیشتر مي رسد نوعي از اين درخت مستقيم و باريك است و نوعي ديگر بصورت كج و معوج بالا مي رود .

منشا این گیاه به چين و آسيا بر می گردد، گرچه بعد ها به طور نامعلومی پراكنده شده و امروز در بخش های گسترده ای از نقاط مختلف زمین دیده می شود .

برگ‌های بیضی شکلش کشیده، بدون کرک، سبز براق ،‌ متناوب و دندانه دار است . گلهاي آن كوچك و برنگ سبز مايل به زرد مي باشد. میوه‌های درخت بیضوی شکل و سفت بوده و طولشان به ۲-۳ سانتی‌متر می‌رسد. عناب نارس سبز و لغزنده بوده و طعمی شبیه به سیب دارد که پس از رسیدن به رنگ قرمز تیره درآمده و چروک می‌خورد. میوهٔ عناب که هسته‌ای دراز و باریک دارد در پاییز به طور کامل می‌رسد. مزهٔ عناب كمي شيرين است  و دارای خاصیت دارویی می‌باشد.

عناب در ظاهر شبيه به خرماست لذا به آن  خرماي قرمز و خرماي چيني نيز می گویند.

در بریتانیا عناب را به صورت خشک‌شده و یا به صورت آب‌نبات‌های طعم‌دار همراه با چای عصر میل می‌نمایند. در کره، چین و تایوان، شربت شیرین میوه عناب را مورد استفاده قرار می‌دهند. در برخی مناطق از عناب برای تهیهٔ سرکه استفاده می‌شود و در آفریقا از آن کیک درست می‌کنند. عناب کنسرو شده و چای با طعم عناب نیز در جهان استفاده می‌شود اما در ایران، پاکستان و هندوستان، عناب را بیشتر به صورت خشک شده استفاده می‌نمایند

تركيبات شيميايي:

عناب داراي لعاب فراوان ف حدود 5% مواد پروتئيني ، 4%مواد قندي و مقدر زيادي ويتامين C و املاح مي باشد . در عصاره آبي چوب عناب اسيد زي زي فيك و اسيد زي زي فوماتيك وجود دارد .

خواص داروئي:

عناب از نظر طب قديم ايران معتدل است . البته ابو علي سينا اعتقاد داشت كه عناب كمي سرد است .

عناب بدليل داشتن لعاب زياد  نرم كننده سينه است

ملين است مخصوصا اگر آنرا با آب و يا شير بجوشانيد

ادرار را زياد مي كند

عناب آرام كننده اعصاب است

خون را تميز مي كند

ضد سرفه است

خواب آور است و بيخوابي را برطرف مي كند

جوشانده پوست درخت عناب داروي ضد اسهال است

آسم وتنگي نفس را برطرف مي كند

براي معالجه و التيام زخمهاي كهنه گرد ريشه خشك شده عناب را روي آنها بپاشيد .

هسته عناب خواب آرو است

خستگي شديد را برطرف مي كند

رشد موي سر را زياد مي كند

جوشانده عناب گرفتگي صدا را برطرف مي كند

جوشانده عناب براي سرفه و درد سينه مفيد است

براي برطرف كردن ورم چشم ، عناب را به چشم بماليد

دستگاه هاضمه را تقويت مي كند

حافظه را تقويت مي كند

كم اشتهايي را برطرف مي كند

هرگاه كه احساس غمگيني كرده و گریه می كنيد يك فنجان دم كرده عناب لبخند به لبهاي شما مي آرود 

و بالاخره براي درمان سرطان آب عناب را با كاهو بخوريد .

طرز استفاده: 

جوشانده عناب : 50 گرم عناب را در يك ليتر آب ريخته و بجوشانيد تا حجم آن دو سوم شود.

جوشانده عناب و جو : 14 دانه عناب را با 25 گرم جو پوست كنده مخلوط كرده و در 2 ليتر آب ريخته و آنقدر بجوشانيد تا جو باصطلاح شكفته شود و 1/5ليتر آّب باقي بماند . اين جوشانده را بگذاريد تا ته نشين شود . سپس روي آنرا برداريد و بنوشيد .

خيس كرده عناب : تعداد 20 دانه عناب را با 30 دانه مويز دانه گرفته و 30 دانه سپستان و 17 گرم شاخه گلدار بنفشه در نيم ليتر آب خيس كنيد و بگذاريد تا صبح بماند سپس آنرا صاف كرده و با 50 گرم شير خشت و 50 گرم ترنجبين مخلوط كنيد تا كاملا حل شود سپس قدري گلاب به آن اضافه كرده و بنوشيد .

 مضرات :  

عناب در اشخاص سرد مزاج توليد گاز و نفخ مي كند . اينگونه اشخاص بايد عناب را با شكر و مويز بخورند . ضمنا عناب نيروي جنسي را كم مي كند بنابراين بايد با غذاهاي محرك مانند عسل خورده شود .

جدول ارزش غذایی برای 500گرم عناب به شرح ذیل می باشد

  گردآوری : وب سایت کلاته بالا

منابع :

كليات گياه شناسي سامانه اطلاع رسانی شبکه پزشکی کشور

پایگاه اطلاعاتی مواد غذایی امریکا

پارسی طب